Kriolezja (krioneuroliza, krioanalgezja) jest to zabieg, który ma za zadanie wyłączyć funkcje czuciowe (czasem ruchowe) wybranych konkretnych struktur obwodowego układu nerwowego poprzez wykorzystanie bardzo niskich temperatur. Zalicza się ona do tzw. metod sonochirurgicznych (mało inwazyjnych).

Kriolezja przeprowadzana jest przez lekarza specjalistę (ortopedę, neuroortopedę, anestezjologa, neurochirurga) pod uważną, ciągłą kontrolą głowicy ultrasonograficznej (USG), która pozwoli lekarzowi celować zabieg w konkretny nerw zaopatrujący czuciowo daną okolicę. Zabieg ten jest doskonałą alternatywą dla osób przewlekle stosujących leki przeciwbólowe np. przy chronicznym bólu kręgosłupa.
Jej działanie eliminujące ból pozwala pacjentowi zwiększyć aktywność oraz wdrożyć intensywną rehabilitację. Pozwala także pacjentom wyczekać zabieg operacyjny bez bólu.

Kriolezja jest funkcjonalnym odpowiednikiem blokad nerwowych, pozbawionym działania ubocznego i ogólnoustrojowego wywoływanego przez duże dawki sterydów, środków znieczulających czy alkoholi. Jest zabiegiem bezpieczniejszym od termolezji (RF), gdyż praktycznie nie istnieje ryzyko nieodwracalnego uszkodzenia nerwu.

Przebieg zabiegu

Zabieg kriolezji polega na wprowadzeniu pod kontrolą USG, w okolicę odpowiedniego nerwu cienkiej sondy. Poprzez gwałtowne rozprężenie dwutlenku węgla wewnątrz sondy następuje reakcja zamrażania. Dzięki sondzie, w której znajduje się gaz nie zachodzi ryzyko niepożądanej reakcji gazu na organizm człowieka.

Kwalifikacja do zabiegu kriolezji następuje w trzech etapach:

• testy kliniczne
• badania obrazowe (zazwyczaj MRI)
• blokada diagnostyczna

Blokada diagnostyczna polega na ostrzyknięcie pod kontrolą USG środkiem przeciwbólowym gałązki nerwowej odpowiedzialnej za produkcję bodźców bólowych. Jeżeli ból się zmniejsza, oznacza to pełne wskazania do zabiegu kriolezji.

Główne zastosowanie kriolezji:

• zwyrodnienia stawów międzykręgowych (facet syndrome)
• bóle stawu krzyżowo-biodrowego
• bóle kości guzicznej
• zespół cieśni nadgarstka
• syndrom "łokcia tenisisty" i "łokcia golfisty"
• zespół bolesnego barku
• bóle "nowotworowe"
• bóle pooperacyjne
• neuropatie
• bolesne nerwiaki

Zalety stosowania zabiegów kriolezji:

• wysoka skuteczność bólu na okres 6-24 mc
• zabieg ambulatoryjny, odwracalny
• metoda małoinwazyjna w znieczuleniu miejscowym pod kontrolą USG
• brak potrzeby hospitalizacji
• szybki powrót do codziennych czynności
• zabieg może być powtarzany

Podsumowanie

Zabieg kriolezji jest bardzo efektownym zabiegiem uśmierzającym ból. Efekty wykonanej procedury są widoczne natychmiastowo. Atutem zabiegu jest wysoka skuteczność działania, brak potrzeby hospitalizacji oraz odwracalny efekt reakcji zamrożenia.